عنوان صفحه تکی وبلاگ

سبک معماری روم شرقی

سبک معماری روم شرقی و یا بیزانس، نوعی سبک معماری می باشد که در سال های 330 تا 1453 میلادی در محدوده امپراطوری روم شرقی رواج داشته است. در واقع بناهای دوره بیزانس به سبب وجود ملیت های متفاوتی که تابع این امپراطوری بودند و همچنین طولانی بودن دوران حکومت بیزانس، دارای تنوع و تعداد بالایی هستند و نسبت به امکانات آن محل دارای مصالحی گوناگون می باشند. به عنوان نمونه در قسمت شمال غربی کشور ایتالیا، مصالح این بناها از آجر، در شهرهای ساحلی بناها بر روی زمین‌ های صخره ‌ای قرار داشته و همچنین در کشورهایی چون سوریه، فلسطین و ترکیه، مصالح بناها از سنگ می باشند.

در این سبک از معماری، از بارزترین و اصلی ترین ویژگی ها، استفاده از گنبدهای بزرگ و مرتفع، پنجره ‌های بلند و همچنین موزاییک هایی برای دکور می باشند. سبک معماری روم شرقی و یا بیزانسی که در دوران امپراطور یوستی ‌نیانوس به سبک غالب بخش شرقی امپراطوری روم تبدیل شد، تا قرن ها پس از آن یعنی تا زمان سقوط کُنستانتینوپول (قسطنطنیه) در رواج داشت. امروزه نیز گاهی این سبک به منظور ساخت برخی از کلیساها مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین جهت کسب اطلاعات درباره سبک معماری کلاسیک کلیک نمایید.

سبک معماری بیزانس و بناهای مذهبی

در واقع می توان گفت که اغلب طراحی های معماری به سبک بیزانس، بناهای مذهبی  کلیساها می باشند. در سال 313 میلادی، امپراطور روم در طی فرمان میلان خود را مسیحی معرفی نمود و سبب رسمیت بخشیدن به این دین شد. از این رو با این کار دیگر مسیحیان مورد آزار و اذیت قرار نمی ‌گرفتند و قادر بودند تا بدون هیچ گونه تهدیدی و با آرامش به عبادت بپردازند.

در واقع با این تغییرات، دین مسیح رونق بیشتری پیدا کرد و از این رو نیاز به مکان هایی برای عبادت، در میان مردم افزایش یافت. پس از آن نخستین کلیسای ترکیه، ایا ایرینی (Hagia Irene) در شهر استانبول به دستور امپراطور کنستانتین در قرن 4 میلادی به سبک معماری روم شرقی طراحی، ساخته و تأسیس شد. در دوران امپراطوری یوستی‌ نیانوس، بسیاری از کلیساهای اولیه‌ ی این دوران، یعنی گسترش مسیحست را خراب کردند و سپس آن ها را از نوعع و با سبکی جدید ساختند. به عنوان نمونه، کلیسای سن مارکو و یا همان کلیسای سنت مارک در شهر ونیز، از جمله کلیساهایی می باشد دارای سبک های مختلف معماری همچون سبک معماری روم شرقی و گوتیک می باشد.

کلیساهای بیزانس تا قبل از دوران بیزانس پسین، دارای 3 دسته بودند که برای بررسی این کلیسا ها می توانید به آرک تک مراجعه کنید:

کلیساهایی با پلان محوری و یا پلان باسیلیکایی

پلان باسیلیکایی و یا پلان محوری دارای شباهت بسیاری به باسیلیکای رومی می باشد. در واقع باسیلیکا نوعی تالار طویل همراه با سقف های چوبی می باشد که قسمت ورودی بنای آن در یکی از ضلع های بلند آن قرار گرفته و در انتهای آن نیز دو شاه‌ نشین به صورت کاملا قرینه ساخته شده اند.

همچنین محور طولی که بخش ورودی را به بخش محراب کلیسا وصل می کند، با یک و یا دو ردیف دالان سر پوشیده فرعی فرا گرفته شده است. اما تفاوت اصلی پلان محوری با باسیلیکا، وجود نوعی محور عرضی ثانوی می باشد که به صورت عمود بر محور طولی قرار دارد.

 کلیساهایی با پلان مرکزی

پلان مرکزی از جمله پلان‌ های بارز بیزانس است که به نوعی تاکید بر نقطه مرکزی دارد. محراب این کلیساها به عنوان قطب نما و با شکوه و زیبایی، رو به فضایی مرکزی داشته و مومنان در مقابل آن می ایستند. از جمله این کلیساها می توان به کلیسای سان ویتاله در راونا، کلیسای سن گویگوری، کلیسای سانتا سر جیوس و کلیسای باکوس در شهر استانبول اشاره نمود.

کلیساهایی با ترکیب پلان محوری و پلان مرکزی

بناهای مذهبی که در این دسته از کلیساها قرار دارند، اصولا نخستین ویژگی ‌های خود را از دست داده‌ اند. از جمله کلیساهای معروف این سبک کلیسای ایا صوفیه در شهر استانبول ترکیه می ‌باشد.